‘We willen onze patiënten niet in de steek laten.’

Expertisecentrum Euthanasie in coronatijd

Welke gevolgen heeft de tweede lockdown voor de hulpverlening van Expertisecentrum Euthanasie? “We zorgen dat patiënten er zo weinig mogelijk last van hebben”, zegt bestuurder Sonja Kersten.

Het expertisecentrum volgt de richtlijnen van het RIVM. Voor de artsen en verpleegkundigen betekent dit onder meer: afstand houden en persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. Als de situatie het toelaat, worden gesprekken met patiënten via beeldbellen gevoerd en bij huisbezoeken maakt het team vooraf afspraken over aanwezigheid van familie en vrienden. “Je laat iemand niet kiezen tussen zijn kinderen, maar vijftien mensen bij een euthanasie is in de huidige situatie echt te veel”, zegt Kersten. “Onze teams willen hun patiënten niet in de steek laten; tegelijkertijd moeten ze wel verantwoord kunnen werken.”

Oplossingen

Wat doe je als je op de dag van de euthanasie tegen de afspraken in toch veel familieleden en vrienden in de woonkamer aantreft? Wegsturen? Zelf weggaan? “Hoe ongemakkelijk het soms ook voelt, voor verreweg de meeste situaties worden werkbare oplossingen gevonden: vanaf het balkon of uit de tuin de euthanasie bijwonen, meekijken via een videoverbinding. Soms wringt de intimiteit van een euthanasietraject en de afstand die Covid-19 afdwingt wezenlijk. Een partner van een patiënt die zich huilend in je armen stort duw je niet van je af, en dat wil je op dat moment ook helemaal niet. Van collega’s die het overkwam hoorde ik wel dat ze zich naderhand rot voelden, uit angst voor besmetting.”

Wachtlijst

Door corona zijn er het afgelopen jaar minder ambulante teams beschikbaar geweest. Een deel van de medewerkers behoort zelf tot de kwetsbare groep en anderen hebben een eigen praktijk of een baan in het ziekenhuis, waar ze nodig zijn. De ambulante artsen en verpleegkundigen zijn parttime verbonden aan Expertisecentrum Euthanasie. Kersten: “Met minder mensen wordt keihard gewerkt om zoveel mogelijk patiënten te helpen. Voor hulpvragers die lijden aan lichamelijke aandoeningen hebben we inmiddels geen wachtlijst meer.”

Vaccinatieprogramma

De patiëntenstop in het voorjaar van 2020 was uitermate pijnlijk voor alle betrokken, patiënten en werknemers. “Gelukkig was er veel begrip voor het feit dat we niet anders konden omdat we niet over persoonlijke beschermingsmiddelen beschikten.” Sluit de bestuurder een nieuwe patiëntenstop uit? “We doen er in elk geval alles aan om open te blijven. Onze teams moeten veilig kunnen werken, dat is een harde voorwaarde. Gelukkig krijgen onze zorgprofessionals de mogelijkheid om zich te laten vaccineren.”

'We zien elkaar alleen online. Dat heeft impact; je kunt elkaar minder steunen.'

Impact

De pandemie raakt ook andere delen van de organisatie. De kantoren in Den Haag en Utrecht zijn nagenoeg leeg; iedereen werkt thuis. “We zien elkaar alleen online. Dat heeft impact; je kunt elkaar minder steunen.” Diverse projecten konden vanwege corona geen doorgang vinden, zoals de nascholing voor huisartsen en medisch specialisten. Binnenkort wordt de eerste module gedigitaliseerd, zodat artsen de nascholing online kunnen volgen.

Goed nieuws

Mooie ontwikkelingen zijn er ook, vervolgt Kersten. “Meer artsen pakken met behulp van een van onze consulenten euthanasieverzoeken zelf op, in plaats van hun patiënten naar ons door te sturen. Dat is goed nieuws, want mensen worden het liefst door hun eigen arts geholpen.” Net als de nascholing worden de consulenten gefinancierd door de Stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie. “De steun van de vrienden is essentieel, ook moreel. Ik ontvang veel brieven en kaartjes met teksten waar ik kippenvel van krijg. Ik vind dat echt fantastisch.”

Geplaatst op Fotografie: Martijn Beekman