De wilsverklaring van Constance de Vries, arts Expertsecentrum Euthanasie
“Drie jaar geleden ben ik er echt goed voor gaan zitten. Voor die tijd had ik wel iets geformuleerd op mijn iPad, maar dat was veel te vaag. Waar ligt voor mij de grens van ondraaglijk lijden? Met het ouder worden, voelde ik steeds meer de urgentie om dat in mijn eigen woorden op papier te zetten. Nadat ik een zieke collega met zijn euthanasie geholpen had, dacht ik: het is verdorie ook tijd ook dat ik me over mijn eigen wensen buig.”
Helder en concreet
“In de vorm van een brief aan mijn huisarts heb ik geprobeerd zo helder en concreet mogelijk de situaties te beschrijven waarin ik niet meer wil leven. Inmiddels zit ik op zo’n twee A-viertjes. Ik zie het als een groeidocument. Met de jaren én met de confronterende situaties die ik als euthanasiearts meemaak, worden mijn wensen specifieker.”
Duidelijk verzet
“Zo heb ik laatst aangevuld dat, mocht ik ooit weigeren om te eten en te drinken, ik ook echt niet meer gevoerd wil worden. Te vaak zie ik namelijk dat een patiënt dan toch een hap vla in zijn mond krijgt gestopt die hij in een natuurlijke reflex doorslikt. Terwijl: hoe duidelijk kan een lichaam zich verzetten? Als ik niet meer wil eten en drinken, dan houdt het voor mij op.”
Zoveel mogelijk scenario’s
“Dementie is mijn grootste angst. Het lijkt mij verschrikkelijk om niet meer te kunnen lezen, praten, incontinent te worden, in gedrag te veranderen, de regie te verliezen. Al die ellendige verschijnselen heb ik voorbij zien komen in mijn praktijk, ook bij mijn eigen moeder. Zo wil ik niet leven. Dat schrijf ik ook in mijn wilsverklaring naar de huisarts: dat ik hoop dat ik voldoende ziektebesef zal houden om zelf die beslissing te nemen. Zo niet? Dan heb ik zoveel mogelijk scenario’s beschreven waarin ik euthanasie wil.”
Meeste kans
Heeft dokter De Vries hiermee haar wilsverklaring werkelijk dichtgetimmerd? “Helaas valt dat niet voor de volle honderd procent te sturen. Als huisarts weet ik dat er altijd weer situaties zijn die je van tevoren nooit had kunnen bedenken. Het enige dat je kunt doen, is zoveel mogelijk voorwaarden scheppen waarmee je de meeste kans hebt op succes.”
Constance's tips
TIP 1
Let op de leeftijd van je huisarts. Is hij of zij even oud, dan is de kans groot dat-ie gestopt is zodra je hem of haar nodig hebt. Kies er dus het liefst één die ruim jonger is.
Tip 2
Houd je wilsverklaring actueel. Blijf het document aanpassen aan nieuwe situaties en wensen. Beperk je niet tot concrete situaties, maar beschrijf ook je levensfilosofie. Waarom wil jij euthanasie? Hoe sta je in het leven?
Tip 3
Blijf in gesprek over je euthanasiewens, met zowel de huisarts als je dierbaren. Zolang je gezond bent, is het een ver-van-je-bed-show. Maar word je ouder of ziek, stem je wensen dan geregeld af. Zo had ik een patiënt die elke keer dat ze langskwam zei: ‘Je weet het hè, wat ik wil? Nou, dat wil ik nog steeds’.
Geplaatst op Fotograaf: Martijn Beekman. Tekst: Teus Lebbing.
