EE werd in 2012 opgericht door de NVVE. Inmiddels zijn het onafhankelijke organisaties, die weliswaar los van elkaar staan, maar graag met elkaar samenwerken.

De NVVE is een belangenvereniging die strijdt voor meer keuzevrijheid rondom het levenseinde, terwijl EE zich concentreert op het faciliteren en waarborgen van zorgvuldige euthanasiezorg binnen de bestaande wettelijke kaders. Veel vrienden van het expertisecentrum zijn ook NVVE-lid. De oprichting van het expertisecentrum, toen nog Levenseindekliniek, is bekostigd met giften van NVVE-leden.

Voor advies over alles rondom zelfgekozen levenseinde kunt u terecht bij de NVVE (020 – 620 0690).

De stichting Vrienden van Expertisecentrum Euthanasie (VvEE) onderhoudt nauw contact met Expertisecentrum Euthanasie. Het bestuur van de stichting vergadert minstens vier keer per jaar met de bestuurder van het expertisecentrum. Zij bespreken tijdens deze vergaderingen lopende projecten en nieuwe voorstellen. Gezamenlijk bespreken zij welke projecten financiële ondersteuning (blijven) ontvangen.

De besluitvorming is gebaseerd op transparantie. Expertisecentrum Euthanasie geeft gedetailleerde informatie over lopende en voorgestelde projecten, inclusief doelstellingen, begrotingen en verwachte impact. Het bestuur van de stichting VvEE zorgt ervoor dat elke donatie op een zinvolle manier wordt besteed: elk nieuw project wordt zorgvuldig beoordeeld voordat het financiering ontvangt.

De wet stelt dat de arts die u euthanasie geeft tot de overtuiging moet zijn gekomen dat u ondraaglijk en uitzichtloos lijdt en dat behandeling geen zin meer heeft. De arts en de patiënt moeten samen tot de conclusie zijn gekomen dat er geen redelijke alternatieven meer zijn. De arts moet ervan overtuigd zijn dat het úw verzoek is (en dus niet van familie bijvoorbeeld), dat het verzoek weloverwogen is (dus niet in een opwelling gedaan) en dat u goed begrijpt wat de consequentie is van wat u vraagt. U moet wilsbekwaam zijn of een duidelijke wilsverklaring hebben. Ook in het geval van een wilsverklaring moet u voldoen aan alle wettelijke eisen.

Voor euthanasie is een medische grondslag, lichamelijk of psychisch, noodzakelijk. Ook problemen die door ouderdom worden veroorzaakt en op zichzelf niet levensbedreigend zijn, kunnen gezamenlijk een medische grondslag vormen. Dit heet ‘stapeling van ouderdomsaandoeningen’. We denken dan bijvoorbeeld aan toenemende beperkingen van het zicht, gehoorklachten, motorische problemen en incontinentieklachten; medische aandoeningen die de kwaliteit van leven ernstig verminderen en waarvoor geen behandeling is.

Eén van de zorgvuldigheidseisen in de Euthanasiewet is het uitzichtloos en ondraaglijk lijden. Dit lijden moet een medische grondslag moet hebben. Er hoeft geen sprake te zijn van één grote ernstige medische aandoening. Een stapeling van ouderdomsaandoeningen kan ook leiden tot ondraaglijk en uitzichtloos lijden.

Naar aanleiding van het brede maatschappelijk debat over voltooid leven heeft de adviescommissie Voltooid Leven, met Paul Schnabel als voorzitter, in 2016 een advies uitgebracht aan de ministers van Volksgezondheid, Welzijn & Sport en van Veiligheid & Justitie.
Hierin is breed ingegaan op de juridische mogelijkheden en de maatschappelijke dilemma’s rond hulp bij zelfdoding aan mensen die hun leven voltooid achten. Verruiming van de Euthanasiewet is wat de commissie betreft onwenselijk en niet nodig.
Veel van de mensen met een voltooid leven-wens (ook wel aangeduid met ‘lijden aan het leven’ of ‘klaar met leven’) hebben een stapeling van ouderdomsklachten met een medische grondslag, die zorgt voor een ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Voor de zeer kleine groep mensen met een actuele doodswens zonder dat er een medische grondslag is, ziet de commissie geen aanleiding de wet te wijzigen.

Iedereen die ouder wordt krijgt vroeg of laat met ouderdomsaandoeningen te maken. Iedereen gaat hier verschillend mee om. Per situatie moet onderzocht worden waarom een persoon niet goed kan omgaan met de aandoeningen die feitelijk passen bij de leeftijd. Ieder mens is anders en daarom moet ook iedere casus zorgvuldig en zorgzaam onderzocht worden. Zeker de stapeling van ouderdomsaandoeningen is een persoonlijke zaak.

Bij stapeling van ouderdomsaandoeningen is er sprake van een veelheid van klachten waarbij de drie G’s vaak een belangrijke plaats innemen: het gehoor, het gezichtsvermogen en de gewrichten. Maar er is een grote verscheidenheid van andere klachten die medebepalend kunnen zijn bij het vaststellen van de ondraaglijkheid en uitzichtloosheid van het lijden.

Bespreek uw euthanasiewens zo spoedig mogelijk met uw huisarts. Wanneer uw eigen huisarts niet bereid is of niet in staat is om u te helpen, kunt u zich aanmelden bij Expertisecentrum Euthanasie.

Het is goed om het onderzoek van uw euthanasiewens kort na het stellen van de diagnose te starten, zodat u nog zoveel mogelijk uw verzoek zelf kunt toelichten en verduidelijken. Het doel van het onderzoek is om samen het juiste moment te vinden om euthanasie uit te voeren. Dat zal net voor het moment zijn dat u wilsonbekwaam wordt, of zoveel eerder als u dat wilt. Bent u wilsonbekwaam geworden en hebt u een wilsverklaring dan is de kans dat u toch euthanasie krijgt bijzonder klein. Ook al is Expertisecentrum Euthanasie bereid om uw verzoek dan nog wel degelijk te onderzoeken en zo mogelijk te honoreren.

In principe is dementie ongeneesbaar en je kunt dus zeggen dat deze situatie uitzichtloos is (er is geen mogelijkheid op verbetering). Volgens de euthanasiewet komt er echter meer bij kijken en wordt de uitzichtloosheid altijd in verband gebracht met de ondraaglijkheid van het lijden. Voor veel mensen is het perspectief op verdere aftakeling als gevolg van dementie uitzichtloos en ondraaglijk.

Een schriftelijke wilsverklaring kan in de plaats komen van een mondeling euthanasieverzoek. Maar een wilsverklaring is geen vrijbrief voor euthanasie. De wet stelt dat de arts die u euthanasie geeft tot de overtuiging moet zijn gekomen dat u ondraaglijk en uitzichtloos lijdt, dat behandeling geen zin meer heeft en dat er geen redelijke alternatieven meer zijn. De arts moet daarnaast ervan overtuigd zijn dat het úw verzoek is, en dus niet van familie bijvoorbeeld. Euthanasie krijgen als je niet meer wilsbekwaam bent, is ook met een wilsverklaring heel moeilijk. Meer informatie over het opstellen van een wilsverklaring is te vinden op de website van de NVVE.

Een wilsverklaring heeft geen beperkte geldigheidsduur, maar het is wel van belang om deze wilsverklaring regelmatig met uw behandelend arts te bespreken en dit ook door de arts te laten vastleggen. Dit maakt de waarde van een wilsverklaring aanmerkelijk hoger.

Juist als uw denkvermogen vermindert, kan uw wilsverklaring van nut zijn. Als u het niet meer kunt uitleggen, is een geschreven wil zelfs essentieel. Het is dan ook extra belangrijk om deze zolang het nog mogelijk is in een gesprek met uw arts te bekrachtigen. Het is ook goed om door uw arts te laten vastleggen dat u ten tijde van het opstellen van de wilsverklaring nog over uw volledige denkvermogen beschikt (dat u nog wilsbekwaam bent).

Bij de beoordeling van een euthanasieverzoek is het van belang dat de arts (in geval van Expertisecentrum Euthanasie het team van arts en verpleegkundige) zorgvuldig te werk gaat. Het betrekken van naasten is onderdeel van deze zorgvuldigheid. Verplicht is dit echter niet, laat staan dat de kinderen het met uw verzoek eens moeten zijn.

U en uw arts moeten tot de overtuiging komen dat euthanasie de juiste oplossing voor uw situatie is. Tijdens de beoordeling van een euthanasieverzoek zal de arts doorgaans proberen uw kinderen erbij te betrekken. Als u geen toestemming geeft, mag de arts geen contact met de kinderen opnemen.