Puzzel

Een rustige straat, een rijtjeshuis met naast de deur een stoel. Truus (89) doet zelf de deur open en gaat ons voor naar de huiskamer. Binnen zitten twee nichtjes, ze zijn haar helpers. Op de eettafel ligt een grote legpuzzel. Hij is nog lang niet af. Truus is zo goed als blind. Ze houdt van puzzelen. Dat is ongeveer het enige dat ze nog kan. Het puzzelt ons. Hoe kun je puzzelen als je bijna niets meer ziet? Truus moet lachen. “Dan buig ik me tot vlak boven de puzzel en dan kijk ik naar de kleur van de stukjes, ik tel de pootjes en soms lukt het me. Maar meestal niet. Dus ik doe er lekker lang over.

Truus is een vrouw van weinig woorden. Van de generatie ‘niet klagen, maar dragen’. Als haar man er nog was, zou ze niet om euthanasie vragen. Ze deden alles samen. Hij was haar zicht. Maar nu is ze volstrekt afhankelijk. Buiten komt ze niet meer. Soms zit ze op de stoel naast de voordeur. Dan wordt ze gegroet door voorbijgangers die ze niet herkent.

Soms zet Truus de televisie aan. Een enorm scherm, prismabril op, hoofd bijna ín het scherm, dan ziet ze tenminste nog iets. In huis redt ze zich nog net. Alles op een vaste plek. De knop van de magnetron en het koffiezetapparaat.

Truus was ruim vijfentwintig jaar bejaardenverzorgster in een verpleeghuis. Ze weet hoe het daar is, ze hoeft het echt niet zelf uit te proberen. Met tegenzin bezoekt ze op ons verzoek voor het eerst sinds 2015 de oogarts. Want wat moet dat moet. De prognose is slecht. Ook het luttele restje zicht zal ze kwijtraken.

Sinds het delier door een urineweginfectie is ze bang om dement te worden. De dagen, ze haalt ze door elkaar, ze heeft geen overzicht meer, het maakt haar onzeker, ook omdat ze geen enkel visueel houvast heeft. Haar agenda, het ritme van de dag: het is het domein van haar helpers, de nichtjes.

Op de dag van de uitvoering is de eettafel leeg, de puzzel is opgeruimd. Truus is opnieuw fleurig gekleed, alsof ze gezien wil worden zoals ze ooit was, toen ze zelf nog kon zien.